Amnesia: Rebirth (2020)

Een tragisch verhaal verpakt in een hele onderhoudende horror-achtige game. Soortgelijk als Soma legt de intro duidelijk uit wie het hoofdpersonage is, gevolgd een vreemde wending die me direct wakker schudde: waar is iedereen? Waarom zit ze alleen in het vliegtuig? Heeft ze daar al die tijd bewusteloos gezeten of speelt er meer? Meteen voelde ik me gedreven om te gaan verkennen.

Het zou mij niets verbazen als fans van The Dark Descent dit deel een tegenvaller vinden. Weg is de silent protagonist, de donkere grotten en kerkers, en zelfs als iemand die The Dark Descent niet eng vind merk ik dat de ‘beangstigende sfeer’ minder krachtig in dit deel is. Verwacht geen horrorgame waarin je hartverzakkingen krijgt bij het verkennen van alle gebieden, maar eerder een soort walking simulator / adventure / dramagame met soms horror-achtige elementen. Persoonlijk vind ik deze veranderingen juist fijner werken dan zijn voorgangers. In The Dark Descent had ik het idee dat het verhaal mij werd uitgelegd, maar ik er niet actief deel in nam; Daniel was een leeg omhulsel die enkel diende om me naar de brieven te brengen. Als je daar de brieven negeerde leek er helemaal geen verhaal te zijn. In dit deel speel je voor Tasi die menig commentaar heeft op alles wat ze meemaakt. Niet alleen dat, maar zelfs als je (bewijs van spreken) alle brieven negeert dan krijg je alsnog een prima verhaal met een duidelijk begin, midden en einde. Persoonlijk vind ik dit juist fijner werken. Brieven vind ik leuker als ze onderbouwing geven aan een verhaal dat ik meemaak, maar minder interessant als ze het gehele verhaal dragen. De reacties van Tasi geven haar een duidelijke persoonlijkheid: ze is verward over wat er is gebeurd, bezorgt, verdrietig, boos, en je weet (aan de hand van wat ze zegt en wat haar overkomt) goed waar ze waarde aan hecht. Op den duur begon ik om haar te geven en naar een goed einde te verlangen, wat met ieder nieuw gebied onwaarschijnlijker leek.

De gameplay is net als The Dark Descent een mengeling van verkennen, puzzelen, items juist gebruiken en monsters ontwijken. Dit type gameplay heeft me nooit weggeblazen, maar ik vind het wel onderhoudend om te doen. Ieder nieuw gebied is anders ingedeeld (zowel visueel als inhoudelijk) waardoor het leuk bleef te zoeken naar items, er zit afwisseling in de puzzels en deze voelde nooit te vergezocht of te makkelijk. De hide and seek momenten waren mijn minst favorieten, maar ik heb een punt bereikt dat ik hide and seek gameplay gewoon niet interessant meer vind. Geef mij maar een geweer met 3 kogels. Vind de onzekerheid of ik dreigingen kan afweren beter werken dan weten me altijd te moeten verstoppen of sprinten.

Aan het einde kom je voor 3 zware keuzes te staan. Het blijkt dat je baby kort in de kindertijd zal sterven aan een ziekte en jij veranderd in een monster. Dus wat doe je? Geef je het kind weg een een god zodat het kind gezond kan opgroeien buiten de aarde, wetende dat jij haar nooit meer ziet? Ontsnap je de god om samen met je kind te zijn, wetende dat jij in een monster gaat veranderen en het kind niet oud word (tenminste, dat is wat de god beweerd dat er gaat gebeuren. Van hetzelfde geld liegt ze dat ze barst)? Of offer jij jou en je kind op om de god te doden, zodat deze geen pijn meer aandoet aan onschuldige mensen? In tijden niet meer zo zitten dubben om een keuze. Geen van deze keuzes voelde als de ‘goede’ of ‘foute’ optie. Het is een kwestie van wat jij geloofd en wat je het beste vind voor de characters. Ik had met pijn en moeite ervoor gekozen dat het kind gezond bleef, maar de moeder een monster werd, om vervolgens een aftiteling tekening te zien waarin het kind gezond opgroeit en de moeder als monster in de bossen rondloopt. Gewoon een tragisch verhaal waar ik met een akelig gevoel uitging. Dat bedoel ik als een pluspunt. Het is een teken dat ik met de personages meeleefde en baalde van hoe het met hun eindigde.

Nadat The Dark Descent me een tegenviel was ik aangenaam verrast over hoeveel dit deel me vermaakte. Goed mysterie met een pakkend einde, aantal leuke puzzel momenten en sfeervolle gebieden. Ik had weinig tot geen belangstelling bij de hide-and-seek momenten en niet ieder onderdeel van het verhaal was even interessant.

3,5*

Vond dit juist een enorme stap terug voor Frictional, geheel tegen m'n verwachtingen in eigenlijk. Ze gaan hier duidelijk voor de Soma aanpak met een hevige focus op narratief/lore, alleen waar de story in Soma gelaagd en diepgaand was, is dit een vrij cliché, straightforward horrorplot geworden. Het is soms zelf een beetje lachwekkend eerlijk gezegd, met die overdreven zoetsappige memoires tussendoor. Oh, en vergeet ook niet af en toe even X in te drukken om aan je baby te voelen, haha, echt wie verzint in vredesnaam zo'n game mechanic.

Verder is het voor mij werkelijk onbegrijpelijk hoe sommigen het constante commentaar van de protagonist op werkelijk alles als iets positiefs zien. Ik had oa daardoor constant het gevoel mee te kijken met een personage, ipv daadwerkelijk zelf een game te spelen. Er wordt letterlijk niets aan de verbeelding overgelaten. Onbegrijpelijke keuze wat mij betreft, maar kennelijk vinden sommigen het fijn om al hun emoties voorgekauwd te krijgen. Ik heb later begrepen dat Rebirth een andere schrijver kent dan de voorgaande games van Frictional, dat verklaart in ieder geval alvast het matige, cringey schrijfwerk op momenten. Het constante jankerige ''little one dit, little one dat'' kwam me al gauw de neus uit.

De monster encounters voelen aan als verplichte nummertjes, de designs zelf zijn uitermate teleurstellend. De Grunts/Brutes uit Dark Descent of Terry Akers uit Soma waren huiveringwekkend, maar het beste waar ze in Rebirth mee aan kunnen komen is een soort Wendigo-kloon die je al eerder in tig matige horrorfilms gezien hebt. Dat ronduit irritante creatuur in the Other World had dan weer meer weg van een uit de kluiten gewassen Dementor uit Harry Potter, ook niet bepaald sterk. Maar ik moet toegeven dat ik op dat punt eigenlijk al wel redelijk klaar was met het spel en gewoon naar het einde toe wilde rushen.

Hoewel ik overwegend negatief ben is het ook weer geen complete ramp. Er zijn nog wel van die momenten waarop het allemaal weet te klikken. Het gedeelte in het Fort voelt het meest ''old-school'' Amnesia, met een centrale hub en wat down to earth puzzelwerk. Sfeertje zit daar ook wel goed. Beste moment in het spel was nog het doolhof met Leon, wat mij betreft ook meteen het enige écht creepy stuk. Het zijn dit soort momenten die de game nog enigszins weten te redden, naast het feit dat het spel er grafisch bij momenten indrukwekkend uitziet en de scenery soms mooi is vormgegeven.

Al bij al voelt het aan alsof ze het beste uit Soma en Dark Descent hebben geprobeerd te combineren maar totaal de essentie hebben gemist van wat die twee games nou precies zo goed maakte. Het resultaat is een verwaterde brei van elementen uit genoemde titels. Misschien dat het wegvallen van een gedeelte van het team er mee te maken heeft, misschien dat ze gewoon wat teveel zelfvertrouwen hebben gekregen na het succes van Soma, maar ik hoop toch dat ze zich snel herstellen in de toekomst. Misschien moeten ze de Amnesia serie voorlopig gewoon laten voor wat het is. Bij nader inzien zou ik zelfs Machine for Pigs nog boven deze plaatsen, dus met 3* ben ik eigenlijk gul.