Disco Elysium (2019)

Yup,

Ja, ik kan dit nu wel met trots mijn favoriete game aller tijden noemen. Wat een game.

Je leest het zo vaak tegenwoordig: *choices matter* , *you decide*, *choose your own adventure*, maar uiteindelijk komt het toch vaak allemaal op hetzelfde neer. Nou hier niet.

In Disco Elysium speel je als een agent die zichzelf de vergetelheid heeft ingedronken. Hij weet letterlijk niets meer, en aan jou om van scratch een nieuwe persoonlijkheid op te bouwen. Dit doe je door middel van geniale gesprekken te voeren met de locals in town om zodoende een moord op proberen te lossen.

Deze persoonlijkheid bouw je op door o.a gesprekskeuzes. Voorbeeld:

Er belt een pizzakoerier aan bij je deur, dit zouden je opties zijn in Disco Elysium:

1: Thank you for delivering my pizza on time, highly appreciated, here have tip
2: FUCKKKKKK YOUUUUUUUU, I ORDEREDDDDD PEPPERONI, ARE YOU FUCKING RETARDED OR WHAT?! YOU MUST BE, YOUR EARS ARE FUNNY, YES YOU ARE A RETARD.
3: Are you sure I ordered a pizza? I don't think I like pizza very much and I doubt i'd ever order one.
4: yell through the door to the pizza delivery guy that you are boning a minor in the other room and will be there shortly.

Op basis van je keuze ontwikkeld je character langzamerhand gedachtes die vervolgens weer met elkaar in discussie gaan. Het zit allemaal zo geniaal in elkaar, en dat schrijf/vertaal werk (komt uit Letland origineel geloof ik) is echt van een andere planeet. Echt ongekend dit. Ja het is veel leeswerk, maar dit leest echt heerlijk weg, je wil niet weten hoe vaak ik op de grond heb gelegen van de stukken tekst met bijbehorende keuzes.

Het allermooiste is je hebt ook nog een partner (je bent immers een detective) die er ook vaak wel een mening over heeft en deze interactie is dan ook prachtig. Ook is het gewoon mogelijk een doorgewinterde communist te worden in deze game, want waarom niet.

En dan hebben we het nog niet eens over het verhaal zelf. Hoewel vrij simpel, is het heerlijk uitgewerkt en is het mogelijk de game op vele verschillende manieren te spelen elk met een andere uitkomst.

Ik ga vanavond direct beginnen aan mijn tweede playthrough. Een absolute atoom bom van genialiteit en een must-play voor iedereen die denkt dat ze de beste RPG ooit al gespeeld hebben. Als dit de nieuwe standaard word hebben we nog een hoop mooie jaren voor de boeg. Man man man. Speel dit. Neem er de tijd voor, en lees alles, het is ongekend briljant.

Ik ben dit spel gaan spelen omdat 1) threeohthree dit spel de hemel in prijst; en 2) threeohthree "The witness", waarschijnlijk mijn favoriete spel, in zijn top 3 heeft.

Het concept achter het spel vind ik geniaal, daarin ga ik volledig met hem mee. Ik moet bekennen regelmatig teksten doorgeklikt te hebben. Man, man, wat een hoop gewauwel. En nee, het is echt niet altijd interessant of grappig. Soms moet je gewoon een bejaarde in een rolstoel laten ratelen over punnikstrategie en breitechniek om "experience" punten te scoren.

Dit spel is baanbrekend maar ik heb er niet van genoten zoals threeohthree, omdat ik gewoon niet vaak heb kunnen lachen. Andere minpunten: rond het moment dat je de taak hebt om Ruby te vinden kun je zeer eenvoudig vast komen te zitten. De white checks kunnen zomaar de verkeerde kant op vallen waardoor je moet valsspelen door te saven net voor de white check. Als je dit niet doet en de "side quests" zijn wel een beetje uitgeput, dan heb je serieus geen zak meer te doen op dat moment en dus, een probleem. Dat is niet cool.

Tenslotte eindigde het spel behoorlijk abrupt voor mij. Ik dacht echt dat het nu echt ging beginnen maar het einde was al daar. Het besef van losse eindjes was helaas overweldigend.

- Real darkness has love for a face. -

Vooraf heb ik me vooral laten leiden door lof over het schrijfwerk en de speelvrijheid, maar verder wist ik eigenlijk niks over Disco Elysium. Wat dat betreft ben ik er dus vooral blind ingestapt. Achteraf bleek dat de juiste keuze, want man o man, wat een geweldige ervaring is het geweest!

Het allergrootste pluspunt zit 'm in die speelvrijheid. Dat lijkt in de gamesindustrie beetje een loze term die al eerder door talloze ontwikkelaars op allerlei games is geplakt, maar hier lijkt écht overal en met elke keuze rekening gehouden te worden. Zelfs met superkleine oppervlakkige dingen, eerdere (zelfs onbelangrijke) acties, en wat je allemaal in je inventory hebt. Het feit dat er schijnbaar ruim een miljoen woorden aan dialoog geschreven (én opgenomen) zijn, zegt al enorm veel. De helft daarvan is alleen al je eigen gedachten!

De wereld is complex, de geschiedenis is uitstekend uitgediept en doordat het parallellen met de onze heeft, vond ik het ook reëel en natuurlijk aanvoelen. Mensen hebben het moeilijk en ervaren hun eigen verdriet, dat je soms met losstaande zaken kunt proberen op te lossen. Maar als alcoholistische en depressieve detective met geheugenverlies gaat dat soms net zo goed als je verwacht. Je kunt jezelf ook op een andere manier profileren, bijvoorbeeld als een revolutionaire communist, centristische liberaal, markt geobsedeerde kapitalist of een racistische fascist. Dat opent het al open spel in nog meer manieren en biedt daarmee nog meer vrijheid aan de speler.

Wat de gameplay betreft: voor een isometrische RPG die precies als een standaard isometrische RPG speelt, zit er toch één fundamenteel groot verschil: Disco Elysium kent geen combat. Letterlijk. Je loopt, praat, luistert en leest veel. Heel veel lezen. Alles gebeurt via interacties en gesprekken. Dat combat helemaal niet aanwezig is, was voor mij eigenlijk een verrassing. Daar ben ik pas na een paar uurtjes achter gekomen, en op dat moment wist ik niet echt wat ik ervan moest vinden. Maar die gewaagde beslissing pakt heerlijk uit.

Het enige ietwat jammere dat mij nu snel te binnen schiet, is dat de speelduur redelijk aan de lage kant ligt. Althans voor een RPG. Ondanks dat ik rustig mijn tijd heb genomen en alles gedaan heb wat ik heb kunnen doen, deed ik er 'slechts' een uurtje of 23 over om de end credits te zien. Daar tegenover staat dan weer wel een hoge replay-value, want met de keuzes die ik in deze eerste run gemaakt heb, denk ik dat ik amper een kwart van Disco Elysium heb ervaren.

Haha, geweldig stuk vond ik dat juist. Ben het wel met Sinner eens, juist die compromisloosheid is één van de vele elementen die de game zo leuk maakt. Bovendien, healing items zijn er echt best veel te vinden, kosten geen drol in het spel en kun je, voor het geval je het niet wist, ook midden in dialogen gebruiken.

Verder aardig weggeblazen door deze game tot nu toe, vreemd dat ik hoor tot kort geleden nog nooit van gehoord had. Vooraf had ik enige vrees dat de dialoog heavyness een struikelblok zou kunnen zijn, maar dat blijkt echt allerminst het geval. Die dialoog is dan ook veel meer dan slechts plot expositie en vooral een manier om aan de hand van je verschillende gedachteprocessen te interacten met de wereld. Het schrijfwerk is gelukkig ook werkelijk fantastisch (ook wel een vereiste bij een game als deze natuurlijk) en de personages voelen enorm levend en karakteristiek. Maar ook de wereld zelf, de artwork, vormgeving en algehele sfeer van de game is werkelijk prachtig in zijn troosteloosheid. Het exploratie aspect vind ik eigenlijk nogal onderbelicht in de meeste reviews. Tuurlijk is de dialoog de grote troef van de game, maar het verkennen en ontrafelen van de verschillende geheime ruimtes en locaties voelde eveneens geweldig.

Mijn huidige build is grotendeels ingezet op Psyche en Physique. Vooral Inland Empire (geweldige film overigens) is één van mijn favoriete skills tot nu toe en zorgt voor een aantal prachtige situaties.