
Disco Elysium (2019)
Alternatieve titel: Disco Elysium: The Final Cut
PC / Macintosh / PlayStation 4 / PlayStation 5 / Google Stadia / Nintendo Switch / Xbox One / Xbox Series X/S
RPG / Adventure
single player
Ontwikkeld door ZA/UM
Uitgegeven door ZA/UM en iam8bit
Word wakker als een te schande gemaakte detective. Trek je discobroek aan en verken de prachtig gerenoveerde kuststad Revachol. Of dwaal af in je eigen hoofd en probeer je zintuigen, twijfels en herinneringen verder uit te diepen of af te stompen. Ondervraag onvergetelijke personages, of reken bruut met ze af. Neem zaken of steekpenningen aan. Creëer moorden, of los ze op. Word een ware held of ga glorieus ten onder...
Trailer
https://www.youtube.com/watch?v=7IbHeFaOpJw
Wanneer je deze, als ook andere ingevoegde media op de site wilt zien, dan moet je hier even toestemming voor geven.
Met het tonen hiervan wordt er mogelijk door een andere partij cookies geplaatst en/of wordt je ip-adres geregistreerd, zonder dat GamesMeter hier invloed op heeft. Lees ons privacybeleid voor meer informatie over hoe GamesMeter met je privacy omgaat.
Ik ben blij dat het genre de laatste jaren een heropleving kent. Samen met games als Divinity Original Sin, Wasteland en Pillars of Eternity toch weer een paar pareltjes erbij..
Ja, ik kan dit nu wel met trots mijn favoriete game aller tijden noemen. Wat een game.
Je leest het zo vaak tegenwoordig: *choices matter* , *you decide*, *choose your own adventure*, maar uiteindelijk komt het toch vaak allemaal op hetzelfde neer. Nou hier niet.
In Disco Elysium speel je als een agent die zichzelf de vergetelheid heeft ingedronken. Hij weet letterlijk niets meer, en aan jou om van scratch een nieuwe persoonlijkheid op te bouwen. Dit doe je door middel van geniale gesprekken te voeren met de locals in town om zodoende een moord op proberen te lossen.
Deze persoonlijkheid bouw je op door o.a gesprekskeuzes. Voorbeeld:
Er belt een pizzakoerier aan bij je deur, dit zouden je opties zijn in Disco Elysium:
1: Thank you for delivering my pizza on time, highly appreciated, here have tip
2: FUCKKKKKK YOUUUUUUUU, I ORDEREDDDDD PEPPERONI, ARE YOU FUCKING RETARDED OR WHAT?! YOU MUST BE, YOUR EARS ARE FUNNY, YES YOU ARE A RETARD.
3: Are you sure I ordered a pizza? I don't think I like pizza very much and I doubt i'd ever order one.
4: yell through the door to the pizza delivery guy that you are boning a minor in the other room and will be there shortly.
Op basis van je keuze ontwikkeld je character langzamerhand gedachtes die vervolgens weer met elkaar in discussie gaan. Het zit allemaal zo geniaal in elkaar, en dat schrijf/vertaal werk (komt uit Letland origineel geloof ik) is echt van een andere planeet. Echt ongekend dit. Ja het is veel leeswerk, maar dit leest echt heerlijk weg, je wil niet weten hoe vaak ik op de grond heb gelegen van de stukken tekst met bijbehorende keuzes.
Het allermooiste is je hebt ook nog een partner (je bent immers een detective) die er ook vaak wel een mening over heeft en deze interactie is dan ook prachtig. Ook is het gewoon mogelijk een doorgewinterde communist te worden in deze game, want waarom niet.
En dan hebben we het nog niet eens over het verhaal zelf. Hoewel vrij simpel, is het heerlijk uitgewerkt en is het mogelijk de game op vele verschillende manieren te spelen elk met een andere uitkomst.
Ik ga vanavond direct beginnen aan mijn tweede playthrough. Een absolute atoom bom van genialiteit en een must-play voor iedereen die denkt dat ze de beste RPG ooit al gespeeld hebben. Als dit de nieuwe standaard word hebben we nog een hoop mooie jaren voor de boeg. Man man man. Speel dit. Neem er de tijd voor, en lees alles, het is ongekend briljant.
Het leuke aan deze rpg is ook dat je thought's *upgrade* ipv skills (tov een normale rpg), en aan elke upgrade zit ook weer een negatieve kant. Zo kan ik bijvoorbeeld veel punten droppen in 'logic' maar dan domineert die gedachte en dat dan weer direct invloed op hoeveel empathie je hebt tijdens een gesprek en vice versa.
Hierdoor kan je je karakter echt tot in extremen customizen wat je gewoon zelden ziet in games. Verder is ook alles wat je zegt of niet zegt van belang waardoor je heel goed over keuzes na gaat denken (soms te lang) of juist helemaal niet.
Maar goed, absoluut aan te raden, het is het echt meer dan waard. Ook op console. Ook wel lekker om dit op een groot scherm te spelen denk ik.
Ik hoor hier meer goede verhalen over, komt deze ooit nog naar de consoles?
Ik weet iig dat ie ergens volgend jaar naar PS4 komt, xbone zal dan ook wel, switch weet ik niet!

Wilde toevallig bij de eindlijstjes nog typen dat dit voor mij ook een possible contender leek.
Ik hoor hier meer goede verhalen over, komt deze ooit nog naar de consoles?
Jop, ook net aangekondigd voor PS4 en X1, Woohoo!
In de eerste plaats dien ik te zeggen dat de kwaliteit van de game ongezien is. De donkere sfeer, de satire humor, de achtergrondmuziek, alles past gewoon perfect in elkaar. Daarnaast sluit ik me ook aan bij threeohthree wat betreft de diepgang van het spel. Als liefhebber van een goede RPG ben je hier dus 'normaal' meteen verkocht.
Wat is er dan wat me weerhoudt om me hier echt in te verdiepen? Raar maar waar kan ik het niet beter omschrijven als de 'moeilijkheidsgraad' van het spel. Verliezen in het spel is namelijk niet zoals bij de meeste andere games, waar je simpelweg door dood te gaan enkele minuten (soms uren) terug wordt gestuurd om het opnieuw te proberen. Verliezen in deze game is simpelweg een verkeerde woord keuze maken, waardoor je karakter in een diepe depressie valt. Het idee hierachter vind ik geniaal en sluit ook volledig aan bij de sfeer van de hele game. Het moeilijke echter, is dat je het, in mijn ogen, gewoon totaal niet ziet aankomen. Natuurlijk heeft dit ook zijn charmes, maar het is toch redelijk frustrerend, dat ik simpelweg door het maken van een verkeerde keuze, gemakkelijk een half uur aan teksten lezen terug moet overbruggen om uiteindelijk te komen bij hetzelfde moment. Wetende dat ik dit allemaal terug dien te doen, haalt het mij volledig uit de sfeer van de game, waardoor ik dan ook vaak gewoon even stop, in de hoop het later terug op te pakken (wat dus niet al te vaak gebeurd).
Ik ben tot op heden volgens mij al 5 à 6 playthroughs begonnen, en helaas heb ik mijn frustraties nog geen enkele keer opzij kunnen zetten om de game toch te voltooien. Hieronder zet ik even een twee voorbeelden die me het meeste zijn bijgebleven omtrent de keuzes die bijgevolg leidde tot een game over screen (spoiler warning!).
De eerste game over die me het meeste bij blijft is letterlijk in de eerste 10 minuten van het spel. Je wordt wakker, weet helemaal niets, en probeert dan geleidelijk aan te achterhalen wie je bent, wat je doet, in welk jaar je zit, in welk land, etc. Na het uitlopen van je kamer en het afdalen van de trap in het 'hotel', kan je even een lekkere babbel voeren met de barman (wie blijkbaar toch de persoon is die je de laatste dagen iets te veel hebt bezocht). Echter is deze barman niet meteen blij je terug te zien en wijst hij maar al te graag op het feit dat je hem nog enkele dollars tegoed bent. Hierbij krijg je twee keuzes. Of je aanvaard je schuld, waardoor je meteen met je cash in het rood staat, aangezien je letterlijk geen rotte bal hebt op dat moment, of je probeert, met een toegevoegd kans percentage, weg te lopen. Gezien het spel puur draait uit het voeren van dialogen, leek de tweede keuze mij best toegankelijk, aangezien dit niet het soort game is waar je blijkbaar al te veel geld gaat hebben om te spenderen. Hoewel ik echter een slaagpercentage heb van 75%, mislukt de poging, waarbij mijn karakter uit het niets een achterwaardse sprong maakt, met de middelvingers leuk wijst naar de barman, om dan vervolgens te vallen over de oudere vrouw in de rolstoel die daar jammerlijk genoeg 'in de weg staat'. Toegegeven, als mijn mislukte poging zich op deze aard uit, dan is het gewoon fantastich. Zelfs ik moest even 5 minuten bekomen hoe het mogelijk is dat gewoon weglopen van de barman zich kan vertaling is het hierboven uitgeschreven verhaal. Hetgeen dat volgt is echter minder interessant. Na heb bekomen van de val spreekt de oudere vrouw me aan en begint ze te bazelen over het jaar, waar we zijn, etc. Nu aangezien mijn karakter zich letterlijk niets meer kan herinneren, wordt het allemaal iets teveel voor hem, waardoor de depressie dus optreedt en ik de game over tekst zie voorbij rollen. Dit is voor mij al een voorbeeld waar de hele game een onverwachte (en vooral onnodige) wending maakt om de speler te doen terugkeren.
Het tweede voorbeeld is iets minder uitgeschreven, maar in mijn ogen ook onnodig en niet te voorspellen. Bij het wakker worden van je karakter merk je namelijk dat je je pistool bent kwijtgeraakt. Nu opzicht niet meteen een probleem, want je merkt genoeg dat dit geen shooter game wordt, dus proberen we het pistool terug te vinden bij het doorlopen van het spel. Wanneer ik echter na wat 'parcour' aankom bij de baas van de 'Union', die in dit spel lijkt in te staan voor kwaadaardige zaken, dien ik hem te ondervragen over de moord die uitgevoerd is geweest. Ondertussen zijn we al een 3 uurtjes in het spel en is mijn pistool nog steeds niet teruggevonden. Het feit dat ik mijn pistool heb verloren is al meerdere keren aangehaald door zowel mijn partner als mijn collega's op de bureau, waardoor mijn karakter ondertussen ook al wel doorheeft dat hij het 'echt' kwijt is. Wanneer echter de union baas tijdens de ondervraging aanhaalt dat ik inderdaad mijn pistool kwijt ben en dus laat merken dat hij hier ook iets meer van weet, valt mijn karakter terug in een diepe depressie en wordt ik een half uur teruggestuurd door luister- en leeswerk.
Dit zijn twee redelijk specifieke voorbeelde die zorgen voor het einde van spel, maar die de speler dus, in mijn ogen althans, totaal niet kan zien aankomen.
Het hierboven vermelde weerhoudt me dus om me echt in te diepen in het spel. Ik ben er zeker van dat ik deze binnen enkele maanden terug een kans geef, maar ik hoop van harte dat ik dan mijn frustraties aan de kant kan zetten om me hier echt in te verdiepen, want het lijkt me zo dat deze game dat echt wel verdient.
Ikzelf heb ook al meermaals getracht om deze game een kans te geven, maar er is toch iets wat me tegenhoudt om me hier echt in te verdiepen.
Ik ben het met je eens. Ergens zie ik de charme wel, maar het blijft simpelweg trial & error met de dialogen en handelingen, vooral omdat de gevolgen zo groot zijn. Ik had liever gehad dat het invloed had op je skills/persoonlijkheid/uiterlijk, dat je keuzes jou en de omgeving/gameplay veranderen, en niet alleen positief of negatief zijn voor je health of exp. Nu voelt het alsof je zwaar afgestrafd wordt voor bepaalde keuzes.
Het concept achter het spel vind ik geniaal, daarin ga ik volledig met hem mee. Ik moet bekennen regelmatig teksten doorgeklikt te hebben. Man, man, wat een hoop gewauwel. En nee, het is echt niet altijd interessant of grappig. Soms moet je gewoon een bejaarde in een rolstoel laten ratelen over punnikstrategie en breitechniek om "experience" punten te scoren.
Dit spel is baanbrekend maar ik heb er niet van genoten zoals threeohthree, omdat ik gewoon niet vaak heb kunnen lachen. Andere minpunten: rond het moment dat je de taak hebt om Ruby te vinden kun je zeer eenvoudig vast komen te zitten. De white checks kunnen zomaar de verkeerde kant op vallen waardoor je moet valsspelen door te saven net voor de white check. Als je dit niet doet en de "side quests" zijn wel een beetje uitgeput, dan heb je serieus geen zak meer te doen op dat moment en dus, een probleem. Dat is niet cool.
Tenslotte eindigde het spel behoorlijk abrupt voor mij. Ik dacht echt dat het nu echt ging beginnen maar het einde was al daar. Het besef van losse eindjes was helaas overweldigend.
De hoeveelheid tekst is werkelijk bizar, en grenst regelmatig aan het krankzinnige. Ik begin steeds meer te merken dat ik maar op ‘verder’ blijf klikken zonder de teksten echt te lezen. En dat is jammer, want het is echt wel een uniek spel.
Ik speel af en toe weer eens een uurtje. Ik denk dat ik op zo’n 75% van de game zit. Het verslavende is er inmiddels af, maar ik wil ‘m nog wel uitspelen. Niet verkeerd deze game, totaal uniek maar zoals gezegd toch wel érg traag. Maar liever dat dan platte toestanden. Van een gebrek aan diepte kan je deze game in ieder geval niet betichten.
Met al die RPG's die ik uit deze generatie en de vorige heb liggen denk ik dat ik dan wel weer een paar decennia bezig zou moeten zijn (zeker met een Wasteland 3, Divinity Origins 2 of Bards Tale IV of Persona 5 en naar geruchten doen vermoeden ports van de vorige delen richting de consoles).
Uiteindelijk moet ik de game wel een 4,5* geven. De sfeer, de soundtrack, de art stijl, het systeem met alle karaktertrekken.. het is gewoon supervet gedaan en bij elkaar maakt dat een van de meest unieke games die ik ooit heb gespeeld. Bij rpg’s kies ik vaak al voor een character met veel punten in speech, combat interesseert me soms weinig. Dan is dit een goede game. Ook was het, omdat ik sinds kort vader ben geworden, de ideale game om te spelen met een baby in de buurt.
Ik heb nog maar een paar uurtjes achter de rug, maar tot nu toe ben ik meer dan dik tevreden!
Leek me voor zover ik zag met voice-acting toch nog een extra dimensie te krijgen qua gameplay en sfeer. Hoewel niet noodzakelijk. Maar ook zouden er nieuwe quests moeten inzitten.
Dus ik kijk er nog altijd naar uit dus om bij mijn RPG verdomhoekje te gooien en ergens het komende jaar langzaam eens aan te beginnen. (hoewel Wasteland 3 wellicht als eerste aan de beurt is).
"in all kinds of other ways--thematically and mechanically--Disco Elysium is very unlike other RPGs."
Op de Ps5 daar heb ik geen idee van, dit is een oude recensie met een Switch update en met als cijfer een dikke 10. Vooral naast Metroid Dread is dit een mooie afwisseling..
Vooraf heb ik me vooral laten leiden door lof over het schrijfwerk en de speelvrijheid, maar verder wist ik eigenlijk niks over Disco Elysium. Wat dat betreft ben ik er dus vooral blind ingestapt. Achteraf bleek dat de juiste keuze, want man o man, wat een geweldige ervaring is het geweest!
Het allergrootste pluspunt zit 'm in die speelvrijheid. Dat lijkt in de gamesindustrie beetje een loze term die al eerder door talloze ontwikkelaars op allerlei games is geplakt, maar hier lijkt écht overal en met elke keuze rekening gehouden te worden. Zelfs met superkleine oppervlakkige dingen, eerdere (zelfs onbelangrijke) acties, en wat je allemaal in je inventory hebt. Het feit dat er schijnbaar ruim een miljoen woorden aan dialoog geschreven (én opgenomen) zijn, zegt al enorm veel. De helft daarvan is alleen al je eigen gedachten!
De wereld is complex, de geschiedenis is uitstekend uitgediept en doordat het parallellen met de onze heeft, vond ik het ook reëel en natuurlijk aanvoelen. Mensen hebben het moeilijk en ervaren hun eigen verdriet, dat je soms met losstaande zaken kunt proberen op te lossen. Maar als alcoholistische en depressieve detective met geheugenverlies gaat dat soms net zo goed als je verwacht. Je kunt jezelf ook op een andere manier profileren, bijvoorbeeld als een revolutionaire communist, centristische liberaal, markt geobsedeerde kapitalist of een racistische fascist. Dat opent het al open spel in nog meer manieren en biedt daarmee nog meer vrijheid aan de speler.
Wat de gameplay betreft: voor een isometrische RPG die precies als een standaard isometrische RPG speelt, zit er toch één fundamenteel groot verschil: Disco Elysium kent geen combat. Letterlijk. Je loopt, praat, luistert en leest veel. Heel veel lezen. Alles gebeurt via interacties en gesprekken. Dat combat helemaal niet aanwezig is, was voor mij eigenlijk een verrassing. Daar ben ik pas na een paar uurtjes achter gekomen, en op dat moment wist ik niet echt wat ik ervan moest vinden. Maar die gewaagde beslissing pakt heerlijk uit.
Het enige ietwat jammere dat mij nu snel te binnen schiet, is dat de speelduur redelijk aan de lage kant ligt. Althans voor een RPG. Ondanks dat ik rustig mijn tijd heb genomen en alles gedaan heb wat ik heb kunnen doen, deed ik er 'slechts' een uurtje of 23 over om de end credits te zien. Daar tegenover staat dan weer wel een hoge replay-value, want met de keuzes die ik in deze eerste run gemaakt heb, denk ik dat ik amper een kwart van Disco Elysium heb ervaren.
Toch leeft de wereld als geen ander, heeft ieder personage wel een houding t.o.v een ander, een mening over wat dan ook en zijn er onderlinge relaties die de boel opfleuren (of niet). Ook is het geweldig hoe je eigen gedrag (en het commentaar van je partner en je 'ego') hierin worden opgenomen - er zijn danig veel opties en keuzes die worden beinvoed door je 'build' dat het zich echt loont om meermaals met de game aan de slag te gaan (ook getuige het feit dat ik met een kameraad het over de game had - hij had inmiddels twee playthroughs gedaan, die best verschillend waren, en toch kwamen we tot de conclusie dat die van mij op een heel andere manier is verlopen).
Trial en error vond ik overigens heel erg meevallen. Misschien was mijn build gewoon heel anders, maar ik ben nergens 'gestorven' of 'einde game' buiten twee keer maar dat waren fysieken challenges en mijn karakter was daar nou niet bepaald op gebouwd. Maar ook weer hier: even herlaad en kijken of er een andere maniere is om rondom het dilemma te komen. En die is er altijd. (ook in gesprekken).
Het enige waar ik een beetje een probleem mee had, op de Switch in ieder geval, was dat het heel af en toe moeilijk te zien was waar ik wel of niet naartoe kon lopen. Maar dat was miniem. Voor de rest draaide het heel erg degelijk - buiten een scene waar het eventjes wat sneeuwde en de muzien en het beelde een minuutjes out of Synch liepen rondom de Bar heb ik eigenlijk nergens last van gehad. Ik heb de game trouwens voor 80% in handheld mode gespeeld en vaak ook s'avonds buiten (kwestie met sommige warme dagen om 21 beginnen en merken dat je om 01:30 er nog zit omdat de batterij bijna leeg is). Ook dat werkte prima imo.
Overigens - even bijvermelden - ik moet zeggen dat het voice work van de Final Cut wel bijzonder sterk is. Absolute top game imo. En zeker eentje waar ik erg benieuwd naar ben om te zien hoe ik met een andere build door de game heen kom. (en welke events anders zijn, of anders lopen - zo zijn er hier en daar wat zaken gebeurt met een afloop die naar mijn smaak anders hadden kunnen gaan, omdat (weer) de bouw van mijn karakter iets niet toeliet).
Van wat ik zo hoor is de game trial-en-error niet vreemd, dus probeer toch wel regelmatig een save te plaatsen. Al accepteer ik het wannneer een dice roll verkeerd uit pakt. Maar voorkom toch graag dat ik grote stukken opnieuw moet spelen door een ongelukkige keuze.
Allemaal wel leuk en aardig, als je graag een goed boek leest. Van mij hadden de dialogen een stuk minder gemogen, dan had Disco Elysium een betere beoordeling gekregen. Daarbij vind ik de PS4 versie best wel buggy. Een paar keer gecrasht, maar voornamelijk het 'vast zitten' tijdens het lopen was storend.
Ik hou van een goede RPG, maar dit vind ik wel een genre op zich. Het lijkt soms meer op een boek dan op een game en ik moet bekennen dat ik vaak niet het geduld heb om alle dialogen uit te lezen. Echter is het wel nodig om zoveel mogelijk dialoog te starten, omdat de game mechanics zo in elkaar steken dat de dag enkel vordert als je met mensen praat.
Allemaal wel leuk en aardig, als je graag een goed boek leest. Van mij hadden de dialogen een stuk minder gemogen, dan had Disco Elysium een betere beoordeling gekregen. Daarbij vind ik de PS4 versie best wel buggy. Een paar keer gecrasht, maar voornamelijk het 'vast zitten' tijdens het lopen was storend.
Deze game wordt gedragen door de dialogen, de wereld met een eigen religie, geschiedenis met oorlogen, politieke fracties met eigen doelen, werkers en bourgoise, racisten en communisten.
Bij het begin vond ik het ook veel tekst, maar hoe verder ik kwam, hoe interessanter het werd. Ik heb serieus al 60 uur zitten in de eerste playtrough
Bij het begin vond ik het ook veel tekst, maar hoe verder ik kwam, hoe interessanter het werd. Ik heb serieus al 60 uur zitten in de eerste playtrough
Dat is best lang al voor een eerste playthrough! Ik dacht dat ik al een aardig eindje op weg was met zo'n 35 uur op de teller, en ik ben zojuist begonnen aan dag 5. Ik heb werkelijk geen idee of het spel na een bepaald aantal dagen op z'n einde loopt, of dat het daar totaal niet van afhankelijk is. Hoe dan ook probeer ik m'n dagen wel zo efficiënt mogelijk in te vullen.
Het trail-en-error gehalte wordt na verloop van tijd ook minder. Het loont wel om een beetje door te zetten - sinds ik mijn 'health' en 'moraal' op niveau kan houden heb ik niet het idee dat ik in dialogen nog snel het risico loop op een vroegtijdig einde. En over het algemeen vermijd ik ook de Red Checks die zwaar rusten op een fysiek attribuut - want daar is mijn karakter totaal niet op gebouwd.
Ook probeer ik niet terug te grijpen op saves wanneer ik een check mis. Wat zeker niet de meest efficiënte wijze is om het verhaal te doorlopen - want na het missen van een White Check kost het mij nu een skill point om deze weer vrij te spelen. En niet iedere White Check is het waard - maar dat weer je van tevoren ook niet. Daarnaast is het jammer dat je gedachtes uit je 'Thought Cabinet' moet weggooien om plaats te maken voor nieuwe gedachtes. Je weet van tevoren niet of dit een nuttige skill gaat opleveren (ik kan ook dit van tevoren opzoeken natuurlijk, maar dat is ergens ook weer jammer).
Dat is best lang al voor een eerste playthrough! Ik dacht dat ik al een aardig eindje op weg was met zo'n 35 uur op de teller, en ik ben zojuist begonnen aan dag 5. Ik heb werkelijk geen idee of het spel na een bepaald aantal dagen op z'n einde loopt, of dat het daar totaal niet van afhankelijk is. Hoe dan ook probeer ik m'n dagen wel zo efficiënt mogelijk in te vullen.
De max is 10 dagen, maar zo ver kom je niet. Ik heb echt al het mogelijke gedaan wat ik tegenkwam, waardoor de tweede playtrough eigenlijk al niet meer interessant was, ondanks de andere settings.