Een CPU Fan met bijvoorbeeld een amd ryzen cpu kan behoorlijk lawaaierig zijn en dat heeft voornamelijk te maken met AMD Turbo Boost.
Turbo Boost uitschakelen was voor mij gelijk een wonder middel. Geen stofzuiger/vlieguig geluiden meer (tenminste in bazzite) en geen hoge temps meer.
In Windows kun je dat door middel van energie profiel instellen. Via regedit kun je dit aanpassen als nodig. (zoek google)
Met linux deed ik het puur via de bios. Bij mij is het dan F12 en dan zie ik ook setup staan.
Zoek uit wat jouw bios knop is. Geeft ie vaak snel aan bij opstarten pc.
In de bios moet je op zoek gaan naar amd turbo boost of hoe het daar dan ook heet. Goed zoeken en dan vervolgens uitschakelen.
Config opslaan en pc opnieuw opstarten.

VOOR LINUX wel handig als je een videokaart (GPU) hebt:
In de bios moet er ergens een geïntegreerde graphics optie zijn en met linux raad ik wel aan om de apu graphics van de cpu uit te schakelen als je een dedicated GPU hebt.


Hieronder mijn PC ervaringen, tips en waarom ik klaar ben met Windows.

Mijn jaren ervaring met het omgaan met pc’s is niet altijd een fijne ervaring geweest.
Met elke pc die ik in het verleden had aangeschaft waren er altijd wel micro-stutter, freeze, luide geluiden en andere issues aanwezig.
Teveel geld aan pc’s gespendeerd en daarom focus ik voornamelijk ook niet meer op gamen met pc’s. Dit geldt voornamelijk voor de zwaardere “graphics heavy” games.
Gebruik mijn laptop en desktop pc nog wel voor indie games en emulatie (retro) aangezien dat gewoon geweldig is om te doen.
Tegenwoordig heb je ook nog programma’s zoals EmuDeck en RetroDeck die alle emulators bij elkaar brengen door middel van emulation station.
Natuurlijk heb je ook Batocera voor het volledig omtoveren van een pc naar een retro emulatie console.
Maar persoonlijk heb ik liever zoiets als BazziteOS met RetroDeck die je vervolgens ook gemakkelijk in steam kan zetten en dan alles op 1 plek hebt.

Vorig jaar gebruikte ik ChimeraOs en beviel me wel aardig.
Maar uiteindelijk wou ik de pc op een curved monitor gebruiken en uiteindelijk voor dagelijkste dingen zoals office (libreOffice), internetten met Brave browser, point and click adventures en retro+indie gamen gebruiken.
Ook vond ik de STEAMOS/Gamescope/gamemodus (een console-like ervaring net zoals met steamdeck) met vele besturingssystemen niet altijd even stabiel.
Daarom ben ik sinds begin dit jaar voor BazziteOS Gnome (niet game mode) gegaan en het bevalt me meer dan prima.
Had geen zin meer in Windows met zijn irritante updates, soms tot vaak performance issues, bloated, in de weg zitten en wegnemen van privacy.
Had al wat andere linux besturingssystemen uitgetest, al bekoorden die mij totaal niet.
Maar Bazzite Gnome is voor mij een geweldig Windows alternatief.
Gnome is voor mij ook geweldig omdat ik altijd een rotzooi maak en een bureaublad met iconen erop word bij mij altijd druk en onoverzichtelijk.
Met gnome en bazzite heb ik gewoon overzicht en controle op wat ik doe.

Als je net als mij helemaal klaar bent met windows raad ik je echt bazzite gnome aan!
Door middel van protonup-qt, steam, lutris, heroic games launcher etc. kun je ook veel games op linux spelen.
Via sites als wiki.pcsx2 en ProtonDB helpt je ook veel met compatibiliteit en config.
Qua emulatie frontend gebruikte ik eerst emudeck, al is retrodeck veel gemakkelijker en minder zwaar naar mijn gevoel.
RetroDECK voor een geweldige emulatie frondend ervaring met een easy installatie opstart. Werkt ook gewoon met Bazzite Gnome op je desktop of laptop pc.
retroachievements voor achievements met oudere games.
Emudeck en retrodeck hebben geïntegreerde retroachievements. Gewoon gratis account aanmaken, inloggen en je speelt retro games met achievements.
Maar bazzite is ook geweldig voor mensen die geen games op hun pc spelen.
Via de software store kun je ook veel open source software downloaden.
LibreOffice is een geweldig programma voor je huiswerk of werk etc.
En systeem updates met bazzite gnome (is handmatig) is een kwestie van muis helemaal naar linksboven richten en dan op system update klikken.
Inloggen met je linux inlog wachtwoord die je tijdens installatie had aangemaakt zodat je kan updaten.

Voor het installeren van Bazzite zijn er genoeg youtube video’s.
Maar het is vrij simpel. USB stick, balenaEtcher , Bazzite
Selecteer welk platform je hebt zoals desktop of laptop bijv. en selecteer welke videokaart je hebt. Voor volledig windows vervangen zou ik persoonlijk voor Bazzite Gnome zonder gamemodus gaan. Die is naar mijn ervaring ook stabieler.

Een laptop met hybride graphics is wel een ding met bazzite/linux.
Maar zoals eerder gezegd is het uitschakelen van de geïntegreerde cpu graphics in de bios aan te raden.
Maar als je de optie niet in de bios kunt vinden is het een kwestie van Lutris (is net als steam al auto geïnstalleerd tijdens installatie) gebruiken. Bijvoorbeeld steam met dedicated gpu/sterke videokaart openen.

Overig: als je beeld flikker met bazzite ervaart is het puur vanwege de VRR die aanstaat in je monitor.
Gewoon VRR in bazzite beeld settings en monitor zelf uitschakelen!

Wel beeld verversingsfrequentie op 144hz, 165hz of wat voor monitor refresh rate je ook maar hebt, zetten. Dan beweeg je veel sneller met je muis.
In de muis instellingen raad ik wel aan om de muisversnelling uit te schakelen als je bijvoorbeeld bepaalde shooters of boomer shooters etc. gaat spelen. Dan kun je beter aimen.
Qua controllers raad ik wel een officiële xbox series of xone controller aan vanwege controllers een ding kan zijn met linux. Maar het is uiteindelijk wel in te stellen natuurlijk.
Heroic games launcher is overigens wat ik voor mijn GOG account en games gebruik.
Maar moet wel zeggen dat je soms proton moet gebruiken (dus dan speel je uiteindelijk de windows versie van de game) aangezien bepaalde native linux games soms issues hebben met bepaalde gog games.

Voor de rest kom je er zelf wel uit aangezien bazzite erg gebruiksvriendelijk is.
Dus geef de hoop niet op met je desktop of laptop pc en breng hem tot leven met bazzite gnome.
Het lijkt wel bijna reclame dat ik voor de Bazzite makers maak, al komt het toevallig gewoon zo uit.
Ben er gewoon erg tevreden over na 3 tot 4 maand gebruikt te hebben. Bye bye Windows!
Sinds paar dagen geleden is PROTON 10 Beta overigens ook uitgebracht voor de gamers.

Proton...ik heb protonmail, zelfde bedrijf uit Zwitserland dit?

Haha nee. Proton is gemaakt door valve (van steam en half life) en is een compatibiliteitslaag om Windows games op Linux aan de praat te krijgen.
Proton (software)

EDIT: Als Bazzite niet je ding is en je vind windows 11 nog steeds een draak van een besturingssysteem.
Met bazzite had ik een issue waarbij het update systeem ineens beschadigd was.
Nu is het opzich gemakkelijk met bazzite om weer terug te keren naar een vorige versie.
Maar ik kwam na een maand er ineens achter dat ik geen nieuwe updates kreeg en dat gebeurde vaak.
Maar bazzite is wel een geweldig gaming OS no matter what.
Want misschien was het ook wel mijn eigen fout aangezien ik bleachbit had gebruikt en dat is uiteindelijk niet eens nodig voor linux.

Op mijn desktop pc heb ik vervolgens wel Pop!_OS by System76 opgezet en bevalt me ook wel aardig goed.
De popos store is wel garbage omdat die steeds vastloopt. Maar er is een speciaal, nu nog soort van beta versie: COSMIC - system76.com

Een andere optie is: Garuda Linux en daar zit ook een Dr460nized Gaming editie tussen.
Deze heb ik persoonlijk nog niet getest, al zijn er veel EX-windows gebruikers naar dit gegaan als het gaat om gamen. Ik hoorde wel goede dingen.
Garuda is wel archlinux en dus zou updaten wel een ding kunnen zijn.

Trouwens als je steam in linux gebruikt: (dit is voor de gebruikers die hier nog niet achter kwamen)
Ga naar de instellingen van steam>compatibiliteit>Enable Steam Play for supported titles and Enable Steam Play for all other titles of hoe dat er nu ook maar uitziet.
Als je dit niet doet kun je ook geen windows games in linux spelen.

Tegenwoordig word proton hotfix automatisch gebruikt.
Je zou ook Proton 10 Beta voor algemeen of per game kunnen instellen.
Proton 10 beta heb ik al vaak uitgetest en werkt voor vele games.